Kadernota 2016, algemene beschouwingen VVD Winterswijk

EERSTE TERMIJN VVD WINTERSWIJK, WOENSDAG 25 MEI 2016

Voorzitter, dank u wel.

Geachte aanwezigen,

Vandaag en morgen spreken wij met elkaar over de kadernota, die de basis vormt voor de begroting 2017. De kadernota heeft dit jaar voor het eerst een nieuwe opzet. Het college vraagt de gemeenteraad uitspraken te doen over concrete beslispunten. Uiteraard kan een fractie ook zelf aanpassingen op het beleid voorstellen indien men dat wenst. De VVD fractie is positief over de nieuwe opzet van de kadernota. Wij willen de bedenkers dan ook hartelijk bedanken, in het bijzonder de concern controller en de wethouder financiën. De VVD pakt de handschoen op en zal zowel een aantal concrete beslispunten in haar betoog behandelen als ook enkele eigen voorstellen inbrengen.

Samengevat stemt de VVD in met 28 van de 33 beslispunten uit de kadernota. Dat wil niet zeggen dat wij niet onze bedenkingen hebben. Zo missen wij bij de digitalisering van informatie in het Sociaal Domein de inzet op intergemeentelijke samenwerking. Een gemiste kans. Anno 2016 zouden we wat de VVD fractie betreft veel intensiever met andere gemeenten moeten samenwerken. Zeker op het gebied van zorg. Maar wij zijn wel voorstander van verder digitalisering van informatie, dus stemmen wij in met het beslispunt. En zo ook met 27 andere beslispunten.

Voorzitter, u zult inmiddels begrepen hebben dat wij niet kunnen instemmen met 5 van de 33 beslispunten die in de kadernota aan ons zijn voorgelegd. Deze beslispunten gaan over de aanpak van onbewaakte spoorweg overgangen, éénmaal, en over duurzame energie en milieu, vier maal. Daarnaast missen wij een beslispunt over het onderwerp blusvijvers. Er is in de kadernota veel tekst aan de blusvijvers gewijd en terecht. Het gaat om de veiligheid van veel Winterswijkers. Maar waarom dan geen beslispunt om hier kordate actie op te ondernemen?

Tenslotte heeft de VVD recent vragen gesteld over de kosten van de zorg in Winterswijk. Net als in vorige jaren heeft de gemeente in 2015 veel geld overgehouden op het zorgbudget. 2,6 miljoen euro om precies te zijn. Ook voor 2016 wordt een overschot verwacht. De VVD fractie is van mening dat de gemeente Winterswijk goed omgaat met het onderwerp zorg en de individuele keukentafelgesprekken. Er komen nauwelijks tot geen klachten binnen. Maar tegelijk vinden wij het belangrijk dat een gedeelte van dit grote zorgoverschot wordt ingezet op het gebied van preventie in de zorg. Concreet denken wij daarbij aan het dringend gewenste ontmoetingspunt voor ouderen. De zogenoemde ouderensoos. Maar hierover later meer.

Voorzitter, allereerst de blusvijvers. In de kadernota stelt het college dat zo’n 20 blusvijvers moeten worden aangelegd tegen 5.000 euro kosten per vijver. Al met al kosten die vijvers dus 100.000 euro. Er wordt voorgesteld om 3 jaar lang 10.000 euro beschikbaar te stellen. Dat zou betekenen dat na 3 jaar maar 6 blusvijvers zijn gerealiseerd. En de overige 14 vijvers, dat moeten we dan maar afwachten. De VVD fractie vindt dit volstrekt onacceptabel. Volgens antwoorden op onze vragen geeft de brandweer aan dat alle op dit moment in beeld zijnde locaties van strategisch belang zijn. En van al die belangrijke locaties gaan wij er dan 6 van de 20 realiseren, in een periode van 3 jaar. Op de overige 14 locaties blijft er dus een probleem met het bluswater. Je zult er maar wonen en brand krijgen. De VVD vindt dat veiligheid van onze inwoners een absolute kerntaak en topprioriteit van de gemeente hoort te zijn. Dus ook de brandveiligheid. Naar onze mening moeten alle 20 blusvijvers binnen 3 jaar worden gerealiseerd. En liever nog eerder. Wij horen graag of de portefeuillehouder dit wil toezeggen.


 

Dan de aanpak van onbewaakte spoorweg overgangen. In de kadernota wordt voorgesteld om 300.000 euro uit te geven voor dit onderwerp. Maar wat blijkt? Die 3 ton is maar voor één onbewaakte overweg, namelijk die bij de Huttenweg. En de totale uitgaven voor die overweg zijn zelfs 1,2 miljoen euro. De Rijksoverheid en de Provincie doen er ook nog een flinke som geld bij. Dan geven we dus 1,2 miljoen euro belastinggeld uit aan één onbewaakte overgang over het spoor. Volgens de VVD fractie moet dit anders kunnen. En in die mening staan wij niet alleen, zo konden we onlangs in het Achterhoeks Nieuws lezen. Er zijn eenvoudigere en goedkopere oplossingen te bedenken om onbewaakte overwegen veiliger te maken. De zogenaamde Z-sluizen zijn hiervan een goed voorbeeld. Ook kan de zandweg haaks op het spoor worden gelegd, wat de situatie veel overzichtelijker maakt. Wij begrepen zelfs dat er zich al een omwonende heeft gemeld om hiervoor grond beschikbaar te stellen. De VVD fractie heeft sterk de indruk dat Prorail haar problemen bij de gemeente Winterswijk probeert neer te leggen. 300.000 euro uitgeven terwijl er veel goedkopere effectieve oplossingen te bedenken zijn, dat gaat er bij ons niet in. Wij zijn dan ook tegen het beslispunt over dit onderwerp. Graag horen wij van de wethouder of hij in dit kader bereid is genoemde alternatieven te verkennen en in te zetten op een goedkopere, maar wel voldoende veilige, oplossing.

Dan het onderwerp duurzame energie. De VVD fractie is een groot voorstander van écht duurzame energie. Dat is energie die op een economisch verantwoorde wijze wordt opgewekt en een zo laag mogelijke milieubelasting kent. Zonne-energie is een heel mooi voorbeeld. Net als energie uit water. En soms zelfs energie uit wind. Maar uiteraard wel alleen daar waar het rendement voldoende is. Je gaat geen waterkracht centrale bouwen op de Slingebeek. Je legt geen zonnepanelen in de schaduw. En dus ga je ook geen grote windmolens neerzetten in Winterswijk. Volgens de nationale wind atlas één van de slechtste gebieden in Nederland om een windmolen neer te zetten. Dat schiet natuurlijk niet op.

Het college stelt voor om als streefbeeld voor Winterswijk op te nemen, en ik citeer:

“De gemeente Winterswijk is in 2030 energieneutraal. Dit betekent dat er in Winterswijk evenveel energie duurzaam opgewekt wordt als dat er in Winterswijk verbruikt wordt.”

De VVD fractie vindt dit geen goed streven. Het is totaal niet realistisch en enorm inefficiënt. Om alle energie in Winterswijk op te wekken die we verbruiken, zouden er volgens de AGEM zeven grote windmolens moeten worden gebouwd. Windmolens van 150 meter hoog die je tot ver buiten Winterswijk kunt zien. En dat terwijl Winterswijk dus extreem ongunstig is op het gebied van wind. Wie is hier nou gek?

Het ministerie van VROM bestempelt Winterswijk als een Vrijwaringsgebied, vanwege de zeer bijzondere natuur- en landschapskwaliteiten. De Provincie Gelderland heeft kansrijke plekken aangewezen voor de plaatsing van grote windmolens. Winterswijk zit daar niet bij. En dan zouden wij het als gemeente beter weten en toch een flink aantal grote windmolens neerzetten? Niet als het aan de VVD ligt.

Daar komt nog bij dat ook uit de inventarisatie voor de omgevingsvisie buitengebied duidelijk is gebleken dat bewoners van het buitengebied in grote meerderheid geen windmolens willen zien. De VVD fractie hecht zeer veel waarde aan deze inventarisatiefase. Het zijn de bewoners van het buitengebied die ons vertellen wat zij wel en niet willen. Dat zouden wij als politici uiterst serieus moeten nemen. En dat is de VVD ook van plan. Wij gaan niet tegen de wil van het buitengebied grote windmolens plaatsen. Als alle inhoudelijke argumenten dan niet genoeg zijn, en dat zijn er vele, dan toch op z’n minst het feit dat onze eigen bevolking het niet wil. We zitten hier in de gemeenteraad niet voor onszelf. We zitten er voor Winterswijk. Winterswijk is niet gebaat bij grote windmolens op haar grondgebied. En Winterswijk zit ook niet te wachten op grote windmolens, zo blijkt wel uit de omgevingsvisie. Ons voorstel is dan ook dat het streefbeeld anders wordt geformuleerd, namelijk als volgt:

“De gemeente Winterswijk is in 2030 energieneutraal. Dit betekent dat alle energie die in Winterswijk wordt verbruikt afkomstig is uit hernieuwbare energiebronnen, die zowel binnen als buiten de gemeentegrenzen kunnen staan.”

Wij horen graag de reactie van de wethouder op dit voorstel.

Voorzitter, tenslotte het onderwerp zorg en dan specifiek het ontmoetingspunt voor ouderen. Winterswijk houdt zoals gezegd al jaren flink geld over op de zorgbudgetten. In 2015 een half miljoen op de hulp bij huishouden, 1,6 miljoen op de begeleiding en nog eens een half miljoen op de jeugdzorg. 2,6 miljoen euro, een flinke som geld. Op zich vindt de VVD een dergelijk overschot geen probleem, mits de gemeente netjes handelt naar haar inwoners en iedereen de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft. Dit lijkt in Winterswijk het geval te zijn, aangezien we nauwelijks tot geen klachten krijgen. En laten we eerlijk zijn, we hebben in het verleden ook wel eens flink moeten bijbetalen in de zorg. Maar als we dan zoveel geld overhouden, zou de VVD graag zien dat een gedeelte daarvan wordt geïnvesteerd in preventie. Tenslotte is de goedkoopste vorm van zorg het voorkomen dat iemand zorg nodig heeft.

Nu weten we allemaal dat Winterswijk vergrijst. We krijgen gemiddeld een steeds oudere bevolking. Tegelijk wil de overheid dat ouderen langer thuis wonen. Dat betekent dus dat we veel meer oudere thuiswonende Winterswijkers hebben dan in het verleden. En dat worden er alleen maar meer. De VVD fractie vindt het belangrijk dat voor deze groeiende groep voldoende faciliteiten beschikbaar zijn. Faciliteiten die ervoor zorgen dat ze elkaar kunnen ontmoeten en gezellig kunnen samenzijn. Met als groot voordeel dat men elkaar ook wat in de gaten kan houden. “Goh, Han is al een week niet geweest, laten we eens bij hem langs gaan om te kijken hoe het met hem is.”

Daarbij voorkomt een ontmoetingsplek dat ouderen vereenzamen. Een groot probleem, zoals ook de CDA fractie recent al heeft benoemd. Helemaal terecht, want eenzame ouderen komen sneller terecht in een situatie waarin zij zwaardere zorg nodig hebben. Dat is niet prettig voor deze Winterswijkers en ook niet voor onze portemonnee. Niet bepaald een win – win. Een ouderensoos zou deze problemen flink kunnen aanpakken. Zeker als wij als gemeente een handje helpen om op het gebied van preventie maximaal gebruik te maken van zo’n ontmoetingsplek.

De VVD fractie zou dan ook zeer graag zien dat een klein deel van het overschot op de zorgbudgetten wordt ingezet om zo snel mogelijk de ontmoetingsplek voor ouderen, de ouderensoos, te realiseren. We hebben het niet over een grote financiële bijdrage aan een duur gebouw. Wij begrepen van de initiatiefnemers dat zij prima locaties in Winterswijk kennen die goedkoop kunnen worden betrokken en wel voldoen aan hun wensen. En er is niets mis met een kleine eigen bijdrage van deelnemers, voor zover zij dit kunnen betalen. Nee voorzitter, de VVD bepleit dat een ambtenaar gedeeltelijk wordt vrijgemaakt om dit onderwerp vlot te trekken. Hij of zij moet actief meedenken en meewerken met als doelstelling dat eind 2016 de ouderensoos feestelijk geopend kan worden. Waarbij, zoals gezegd, ook maximaal door de gemeente wordt ingezet op zorgpreventie vanuit deze locatie. Het gedeeltelijk vrijmaken van een ambtenaar kost misschien 20.000 euro tot eind 2016? Een schijntje ten opzichte van die 2,6 miljoen die we overhouden in 2015 en wat de VVD betreft geld dat zeer goed wordt besteed. Ook zou een beperkte jaarlijkse bijdrage in de exploitatie voor de VVD geen bezwaar zijn. Wij denken dat zo´n bijdrage zich dubbel en dwars terugverdient. Zowel in geld bij de gemeente als in het welzijn van onze oudere inwoners. Graag horen wij of de wethouder bereid is om dit VVD voorstel over te nemen.

Tot zover, voorzitter, het betoog van de VVD fractie. Wij hebben van het college gevraagd om meer actie te ondernemen op het gebied van blusvijvers, serieus werk te maken van een goedkopere oplossing voor de onbewaakte overweg Huttenweg, realistischer om te gaan met duurzame energie op Winterswijkse schaal en actief bij te dragen aan de realisatie van de ouderensoos. Wij zijn benieuwd naar uw reactie op deze voorstellen.

Dank u wel.

TWEEDE TERMIJN VVD WINTERSWIJK, DONDERDAG 26 MEI 2016

Voorzitter, dank u wel.

Geachte aanwezigen,

Gisteravond heeft de VVD fractie aandacht geschonken aan vier onderwerpen. Als eerste hebben wij van het college gevraagd om meer actie te ondernemen op het gebied van blusvijvers. Wij begrepen van de portefeuillehouder dat dit onderwerp in de komende raadsvergadering wordt behandeld. De VVD fractie is het niet eens met de aanpak zoals beschreven in de kadernota, maar het is niet logisch om nu verder te discussiëren over dit onderwerp als we over een maand al besluiten gaan nemen. De VVD dient dan ook geen amendement in over de blusvijvers, maar laat het bij deze stemverklaring.

Als tweede hebben wij gesproken over een goedkopere oplossing voor de onbewaakte spoorweg overgang Huttenweg. Wethouder Gommers heeft in zijn reactie toegezegd dat hij hiermee aan de slag gaat. De VVD fractie is blij met die reactie en heeft er vertrouwen in dat de wethouder ons een passende oplossing zal presenteren.

Ook heeft de VVD fractie in haar eerste termijn uitgebreid gesproken over de realisatie van een ontmoetingspunt voor ouderen in Winterswijk. De gemeente Winterswijk houdt al enkele jaren geld over in de zorg. In 2015 gaat het om 2,6 miljoen euro. De VVD fractie wil graag een gedeelte van die overschotten inzetten op het gebied van preventie in de zorg. Een ontmoetingspunt voor ouderen zou een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan die preventie. Het voorkomt vereenzaming en zorgt voor positieve sociale controle. Belangrijk is daarbij dat de gemeente maximaal betrokken is bij de totstandkoming van deze ouderensoos.

Wij zijn dan ook blij met de positieve reactie van wethouder Saris. Zij gaf aan de positieve effecten van zo’n ouderensoos absoluut te onderkennen en wil ook graag inzetten op preventie. Nu duurt het al een tijdje en er is nog altijd geen ouderensoos. De VVD vindt het niet belangrijk om stil te staan bij de oorzaken voor de ontstane vertraging. Belangrijk is dat het ontmoetingspunt er zo spoedig mogelijk komt.

Wij hebben na gisteravond dan ook opnieuw contact opgenomen met de initiatiefnemers van het ontmoetingspunt. Zij willen graag het proces vlot trekken, in goede samenwerking met de gemeente. De initiatiefnemers stellen voor om samen op te trekken en dit concreet te maken door een ambtenaar in de werkgroep plaats te laten nemen, samen met de Ouderenbonden, Siza en Estinea. De VVD fractie vindt dit een goed idee. Daarom willen wij de wethouder het volgende vragen.

Als eerste, wilt u op korte termijn met de initiatiefnemers in gesprek treden om het proces gezamenlijk vlot te trekken? Ten tweede, wat vindt u van het voorstel om een ambtenaar in de werkgroep te laten plaatsnemen? En tenslotte, kunt u ons toezeggen om voor het zomerreces mondeling of schriftelijk de gemeenteraad op de hoogte te stellen van de geboekte voortgang?

Nogmaals, de VVD fractie is erg blij met de positieve reactie van de wethouder. Een ontmoetingspunt voor ouderen is bij uitstek een positief voorbeeld van samenwerking tussen de gemeente en haar inwoners, waarbij er voor alle partijen voordelen te behalen zijn. Wij hopen van harte dat het ontmoetingspunt eind 2016 feestelijk kan worden geopend. Ook al zal ik er persoonlijk helaas voorlopig nog niet welkom zijn J

Tenslotte voorzitter, het onderwerp duurzame energie. De VVD fractie heeft gisteren uitgebreid toegelicht waarom wij het huidige streefbeeld niet goed vinden. Het is niet realistisch en enorm inefficiënt om alle energie in Winterswijk op te wekken die we gebruiken. De vraag is ook waarom je dat zou willen. Waarom een windmolen in Winterswijk neerzetten, waar die een rendement kent van 15%, terwijl hij net zo goed aan de kust kan worden gezet, waar het rendement veel beter is? Er zijn dan minder windmolens nodig, dus minder grondstoffen en minder overlast. Dat is toch echt veel duurzamer.

Maar voorzitter, mocht u ons niet geloven, wij hebben gisteren reeds aangegeven dat de nationale wind atlas het met ons eens is. En het Ministerie van VROM. En de Provincie Gelderland. En de meerderheid van de geënquêteerden van de omgevingsvisie buitengebied Winterswijk.

Wel vindt de VVD fractie dat het voor onze toekomst en die van ons nageslacht van groot belang is dat onze generatie binnen afzienbare tijd energieneutraal door het leven gaat. Dat zijn wij volledig met het college eens. Daarom willen wij hierbij een amendement indienen. Een amendement dat overeind laat dat de gemeente Winterswijk in 2030 energieneutraal is. Maar dat de ruimte geeft om die duurzame energie te betrekken vanuit bronnen buiten onze gemeentegrenzen. Bronnen die veel efficiënter zijn dan wanneer we ze in Winterswijk zouden plaatsen. En daarmee dus ook veel duurzamer. De tekst van het amendement kunt u boven mijn hoofd rustig nalezen. Wij horen graag de reactie van de andere fracties op dit amendement.

Voorzitter,

Zoals gisteren aangegeven stemt de VVD in met 28 van de 33 beslispunten uit de kadernota. Wij zullen daarom instemmen met de vaststelling van de kadernota. Maar voor de duidelijkheid benoemen wij graag nog even kort de beslispunten waarmee wij het niet eens zijn.

Als eerste het beslispunt over de aanpak van onbewaakte overwegen. Wij vinden echter de reactie van wethouder Gommers in de eerste termijn op dit punt voldoende.

Als tweede het aanpassen van het streefbeeld op het gebied van duurzame energie. Hierover hebben wij zojuist een amendement ingediend.

Als derde het beslispunt over het scheiden van afval in de openbare ruimte. Wij begrijpen dat pilots in andere gemeenten vrijval allemaal slechte ervaringen hebben opgeleverd. Wat de VVD fractie betreft gaan we dit dan ook niet in Winterswijk proberen. Een amendement voor dit onderwerp vonden wij echter wat overdreven.

Als vierde het uitbouwen van de ondersteuning van het verduurSaam Energieloket. In heel 2015 heeft het loket slechts 20 telefoontjes gehad. De VVD fractie vindt het dan volstrekt niet logisch om nog eens 30.000 euro per jaar extra bij te dragen aan het loket. Dat worden dan wel erg dure telefoontjes. Ook hier vonden wij het onderwerp te klein voor een amendement, maar wij hopen dat het college dit beslispunt nog eens wil heroverwegen.

Tenslotte het beslispunt voor een onderzoek naar de mogelijkheden voor de realisatie van meer zonnepanelen binnen de gemeente. Er zijn al meer dan genoeg mogelijkheden om zonnepanelen te realiseren, zonder dat de gemeente hier nog weer een onderzoek naar doet. Wij hebben onlangs nog een privaat initiatief gezien dat maar liefst duizend zonnepanelen omvat. De VVD vindt zo’n onderzoek dan ook onnodig.

Voorzitter,

Wat de VVD betreft is hiermee onze stemverklaring bij de kadernota gegeven. Wij dienen zoals gezegd een amendement in over de duurzame energie en zullen vervolgens instemmen met de vaststelling van de kadernota.

Dank u wel.


AMENDEMENT VVD WINTERSWIJK

Het amendement is aangenomen met algemene stemmen, na het schrappen van overweging 4 tot en met 10. Dit laat onverlet dat het standpunt van de VVD Winterswijk is en blijft dat windmolens niet in Winterswijk thuis horen. Dat was echter niet de doelstelling van het amendement, derhalve zijn de overwegingen geschrapt met als resultaat dat het amendement met algemene stemmen is aangenomen.


De raad van de gemeente Winterswijk, in openbare vergadering bijeen op donderdag

26 mei 2016,


overwegende dat:

-      het voor onze toekomst en die van ons nageslacht van groot belang is dat onze generatie binnen afzienbare tijd energieneutraal door het leven gaat;

-      de huidige samenleving van gemeenten verwacht dat zij een faciliterende rol invullen, dus ook op het dossier van duurzaamheid;

-      de wereld niet begint en ophoudt bij de gemeentegrenzen van Winterswijk;

-      duurzame energie daar moet worden opgewekt waar een zo gunstig mogelijk rendement kan worden bereikt;

-      Winterswijk volgens de AGEM uitsluitend binnen de gemeentegrenzen energieneutraal kan zijn wanneer ten minste zeven grote windmolens op haar grondgebied worden gerealiseerd;

-      volgens de Nationale Wind Atlas Winterswijk één van de slechtste gebieden in Nederland is om windmolens te plaatsen;

-      windmolens in Winterswijk op basis van gemeten windsnelheden slechts zo’n 15% rendement zullen opleveren, tegen 100% van de overlast en horizonvervuiling;

-      het ministerie van VROM Winterswijk bestempelt als een vrijwaringsgebied voor windmolens, vanwege de zeer bijzondere natuur- en landschapskwaliteiten;

-      de Provincie Gelderland kansrijke plekken heeft aangewezen voor de plaatsing van grote windmolens en geen van die plekken in Winterwijk ligt;

-      uit de inventarisatie voor de omgevingsvisie buitengebied duidelijk is gebleken dat bewoners van het buitengebied in grote meerderheid geen windmolens willen;

besluit:

 de volgende tekst uit het nieuwe streefbeeld

 “De gemeente Winterswijk is in 2030 energieneutraal. Dit betekent dat er Winterswijk evenveel energie duurzaam opgewekt wordt als dat er in Winterswijk verbruikt wordt. In dit kader initieert en faciliteert de gemeente Winterswijk initiatieven op het gebied van duurzame energie (zon, wind, water en biomassa) en energiebesparing, die passen bij de schaal, het karakter en de gewenste uitstraling van (Nationaal Landschap) Winterswijk.”

te wijzigen in:

 “De gemeente Winterswijk is in 2030 energieneutraal. Dit betekent dat alle energie die in Winterswijk wordt verbruikt afkomstig is uit hernieuwbare energiebronnen, die zowel binnen als buiten de gemeentegrenzen kunnen staan. In dit kader initieert en faciliteert de gemeente Winterswijk initiatieven op het gebied van duurzame energie (zon, wind, water en biomassa) en energiebesparing, die passen bij de schaal, het karakter en de gewenste uitstraling van (Nationaal Landschap) Winterswijk.”

en gaat over tot de orde van de dag.