De afgelopen raadsvergadering werd de begroting 2019-2022 besproken. De eerste begroting in 8 jaar waar de VVD niet aan meegeschreven heeft. Dat was te merken. De financiële dekking van alle plannen van CDA en WB stemt ons niet vrolijk. De rekening voor de OZB gaat de komende jaren stijgen en ook de prijs van een omgevingsvergunning gaat omhoog. Daarbij gaat voor het eerst in jaren de schuld weer stijgen. De VVD heeft de afgelopen jaren hard gewerkt om te zorgen dat de schuld van de gemeente daalde. Die schuld is nu 75 miljoen. Nu gaat de schuld de komende jaren met zo'n 6 miljoen euro omhoog en dan zijn nog niet eens alle plannen financieel in de begroting opgenomen. Als VVD verwachten dan ook de komende jaren een verdere vergroting van de schuld. Wij zijn daar op tegen en hebben het college gevraagd een plan op te stellen voor een lagere gemeentelijke schuld. Helaas wilde een meerderheid van de raad daar niet aan. De VVD is ook niet te spreken over de ambitie van dit college om slechts 100 mensen in 4 jaar uit de bijstand te helpen. Slechts 15%! In deze goede economische tijd moet het mogelijk zijn om meer te doen. Extra scholing is daarbij, wat ons betreft essentieel. Wij vroegen het college dan ook om mensen niet af te schrijven maar in te schrijven op een school voor volwassenenonderwijs zodat ze weer snel aan het werk kunnen. Het college was echter van mening dat er voldoende werd gedaan en nam ons voorstel niet over.
Onze conclusie was uiteindelijk dat wij niet konden instemmen met de begroting. Stijging van de schuldenlast, stijging van de lasten voor onze inwoners en bedrijven en veel mooie ambities, maar waar de plannen nog niet helder zijn, laat staan de financiële consequenties hebben ons tot deze conclusie doen komen.
Lees hieronder het betoog van woordvoerder Gert-Jan te Gronde, raadslid Gemeente Winterswijk
Voorzitter,
Armoede moet je bij de bron aanpakken, dat is dus zorgen voor werk waar primair het bedrijfsleven voor aan de lat staat maar ook zorgen dat je het maximale uit kinderen kunt halen op onderwijs gebied. We zijn blij met de ondersteuning van het college voor onze motie die wij samen indienen met CDA, WB, PvdA en D66 voor bijles en onderwijs ondersteuning in de opgave armoede beleid mee te nemen. Ik denk dat veel ouders en kinderen uitkijken naar de concrete invulling.
In de eerste termijn heeft de VVD fractie ook aandacht gevraagd voor de 600 mensen die nu een bijstandsuitkering hebben in Winterswijk. Of ze nu ouder of jonger zijn dan 60, wat de VVD betreft schrijven wij deze mensen niet af. De arbeidsmarkt vraagt om werknemers en wij kunnen het ons niet veroorloven als gemeente deze mensen af te schrijven. 15% of zo'n 90 mensen wil het college aan een baan helpen. Dat is echt te weinig en laten we zorgen dat deze mensen een passende opleiding krijgen zodat ze weer aan de slag kunnen. Niet afschrijven maar inschrijven dus . Het college stelt dat SDOA al voldoende doet en wijst daarmee onze motie af. Wij denken daar anders over. Komende week is er een presentatie van de SDOA en wij zullen het daar ook concreet gaan vragen op te pakken wat de VVD nu voorstelt. Maar ons voorstel is ook voor mensen die nu nog een baan hebben maar dreigen uit te vallen. Daarom willen wij toch de motie volwassenenonderwijs indienen. Deze mensen zijn het namelijk waard om je voor in te zetten en wij laten het idee niet los!
Bedrijvigheid creëert banen. En banen zijn goed om armoede tegen te gaan. Sterker nog wij denken dat het dé oplossing is. De vraag is of Winterswijk haar ondernemers nog wel voldoende te bieden heeft qua ruimte. Voorzitter wij zijn blij dat het college de motie inzake bedrijventerreinen ondersteunt die VVD, CDA, PvdA, D66 indienen om te onderzoeken of er nog hectares bedrijventerreinen gerealiseerd kunnen worden en om een leidende positie in de gesprekken in de Achterhoek te nemen. Dank daar voor.
Voorzitter, het college heeft echter geen uitspraken gedaan over het amendement dat wij samen met D66 indienen over de aantallen bestaande woningbouwplannen. Is het nu zo lastig om eens na te denken over meer woningen in Winterswijk. De markt is door de overheid gereguleerd. Je ziet nu dat er een tekort is aan woningen. Zowel landelijk als in Winterswijk. Laten we nu starten met bijbouwen mogelijk te maken. Het brengt de woningmarkt tot rust én het levert meteen extra geld op voor de OZB opbrengst en het gemeentefonds als we extra inwoners kunnen trekken waarvoor we nu toch vaak genoeg nee moeten verkopen. Het amendement zorgt alleen dat je in de begroting geen tekst hebt staan die verdere ontwikkeling in de weg staan. Het roept niet eens op tot meer woningen. Het is louter bedoeld om ons zelf niet in de weg te zitten als het echt nodig is bij te bouwen.
De VVD wil de jongeren in het buitengebied niet in de kou laat staan. Wij willen ze de kans geven. En is het nu zo erg dat er in het buitengebied bij de kernen wat extra woningen bijkomen?
Ons amendement past ook prima bij motie van het CDA die toch hetzelfde beoogd te bereiken. Maar als je daar voor bent, dien je ook de tekst in de begroting toch aan te passen. En laten we gewoon in januari een concrete vraagbundeling starten.
Wij zullen ons amendement inzake inventarisatie woonwensen van jongeren, dat we samen met D66 indienen handhaven omdat de huidige tekst te beperkend is en we zullen de motie van het CDA steunen en motie 24 natuurlijk ook.
Dan voorzitter de financiën. Ik zei het in de eerste termijn al. Een kenmerk van de begroting is dat het vooral ook over het geld gaat. Dit college accepteert dat de schuld oploopt. Wij vinden dat een slechte zaak voor de toekomstige generaties. Wij hebben dan gisteren ook aangeven dat wij ons graag aansluiten bij de normeringen van de provincie die stelt dat pas bij een schuld van 59 miljoen Winterswijk een voldoende scoort. Wij hebben zelf een motie inzake verlagen gemeentelijke schuldenlast aangekondigd om tot een plan te komen tot aflossing. Helaas hebben wij daar van het college nog geen reactie op gehad. Dat horen wij dan ook graag nog. Wij zullen deze motie afhankelijk van het antwoord dan ook wellicht in stemming brengen.
Dan voorzitter de fixatie van het OZB tarief. Dat de OZB belasting en de leges vaak een sluitpost zijn, is al jaren bekend. De VVD heeft er in het verleden voor gezorgd dat de opbrengst gemaximaliseerd werd. Deze systematiek was destijds een onderdeel van een pakket bezuinigingen op de instellingen om de begroting duurzaam sluitend te krijgen. Toen ging de OZB opbrengst ook omhoog. Inmiddels zijn voor veel instellingen de budgetten weer opgehoogd maar mag de burger nog eens extra gaan betalen. En dat terwijl het ook niet eens nodig is. Alleen in 2019 is er een structureel probleem bij het niet ophogen van de OZB en legesinkomsten. Vanaf 2020 is er gewoon dekking. De portefeuillehouder geeft zelfs in de eerste termijn aan dat er vanuit het rijk nog meer geld te verwachten is. Onze conclusie is dat er nog een 2e begroting ergens achter met plannen zit met, ambities, supervisors, aanjagers en PM-posten. En we weten het allemaal een OZB opbrengstverhoging doe je in het eerste jaar van de coalitie-periode want na 4 jaar weet niemand het nog. Maar voorzitter neemt deze coalitie nu een voorschot op beleid dat nog niet is vastgesteld? Dat is wat wij ons afvragen als VVD.
Voorzitter het college had pas transparantie gegeven als het was gekomen met een begroting die volledig is. Dan hadden we kunnen beslissen over het complete verhaal. Ons amendement voor fixatie van de opbrengst gaat het vast niet halen. Ook de raad kiest voor de makkelijke weg. Ja de overheid neemt altijd geld van de hardwerkende burger geachte heer Tannemaat maar het gemak waarmee dit wordt gedaan is onvoorstelbaar. We dienen amendement 4 dus wel in. Het gaat in 2018 uiteindelijk om zo'n 215.000 euro die gevonden had moeten worden. Deze raad heeft wel eens voor hetere vuren gestaan.
En laten het nu eens afzetten tegen de 90 nou vooruit de 100 bijstandsgerechtigden die dit college minder wil hebben in 2022. Dat zijn er 25 per jaar. Ik denk dat die ruimschoots die 215.000 euro dekken als we die mensen in 2019 aan het werk hebben. Waarbij ik aanneem dat het college nu in 2018 heel hard er al aan werkt om dit te bereiken
Voorzitter of wij met de voorliggende begroting kunnen instemmen hangt in grote mate af van hoe er door uw raad en het college wordt gedacht over de moties en amendementen. Voor de VVD is een begroting die bij voorbaat te veel onzekere posten bevat, in ieder gevel niet houdbaar.
Voorzitter, ik wil namens de VVD fractie het college, de medewerkers van de gemeente bedanken voor het vele werk dat ze verzet hebben om tot deze begroting te komen. De medewerkers zijn het kapitaal van de organisatie en wij zijn dan ook blij dat er de komende tijd meer geïnvesteerd wordt in de gemeentelijke organisatie. Opleidingen zijn essentieel om arbeidsfit te blijven en dat gunnen wij iedereen. Ook hen die nu in de bijstand zitten. Maar dat was inmiddels wel duidelijk.